Γ.Α.Ψ. σημαίνει Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία και είναι μια ατομική, βραχεία, σύνθετη ψυχοθεραπεία εμπνευστής της οποίας είναι ο Antony Ryle. Η διάρκειά της είναι περίπου τρεισήμισι μήνες, είναι 16 εβδομαδιαίες  συνεδρίες, 50 λεπτών η καθεμία. Δανείζεται στοιχεία από πολλές προσεγγίσεις όπως, από την ψυχαναλυτική θεωρία και πρακτική, από τη γνωστική ψυχολογία και από την γνωστική – συμπεριφορική πρακτική, από τη θεωρία των προσωπικών κατασκευών του Κelly , από την αναπτυξιακή θεωρία του Vygotsky, από τον Bowlby , από τον Bakhtin.

Το θεωρητικό μοντέλο της ΓΑΨ ασχολείται με το να ψάξει, να συνειδητοποιήσει, να επιλέξει και να αναλάβει ο άνθρωπος τι του αναλογεί. Η ζωή του ανθρώπου είναι στοχοκατευθυνόμενη. Προσπαθώντας να οργανώσει και να  υλοποιήσει τους στόχους του, κάνει σενάρια και σχήματα, σύμφωνα με τις αξίες στις οποίες πιστεύει. Αυτή η διαδικασία  ονομάζεται διαδικαστική ακολουθία και το μοντέλο της ΓΑΨ το ονομάζουμε μοντέλο διαδικαστικής ακολουθίας (Procedural Sequence Model, PSM). 

Οι νευρωτικές διαδικασίες είναι: 

  •Παγίδες

  •Διλήμματα 

  •Εμπλοκές

 

Παγίδες  είναι οι καταστάσεις από τις οποίες δεν μπορούμε να ξεφύγουμε. Προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε δυσάρεστα συναισθήματα για τους εαυτούς μας, οι πράξεις μας και οι σκέψεις μας μας επιβεβαιώνουν την δυσαρέσκειά μας. Ένα παράδειγμα παγίδας είναι να πράττουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην πληγώνουμε τους άλλους, χωρίς να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας.

Διλήμματα είναι όταν ενεργούμε σαν να «εάν κάνω το α τότε θα ακολουθήσει το β». Ένα παράδειγμα είναι ότι καταπίνω τα συναισθήματά μου, αλλιώς κινδυνεύω να απορριφθώ.

Εμπλοκές είναι αυτό που συμβαίνει όταν λέμε, «θα ήθελα να είχα μια καλύτερη ζωή, ή θα ήθελα ν’ αλλάξω τη συμπεριφορά μου αλλά…..». Ένα παράδειγμα είναι « δε μπορώ να αλλάξω γιατί δεν αξίζω τα καλά της αλλαγής».

Η ΓΑΨ δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε ψυχώσεις και σε αυτούς με  χρόνια χρήση ουσιών και αλκοόλ.